عدالت جنسیتی در اسلام
تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۷۴۷۱۲
به گزارش خبرگزاری مهر، زینب مواصلی، پژوهشگر اجتماعی طی یادداشتی با عنوان «عدالت جنسیتی در اسلام» اظهار داشت: احکام مساوی و متفاوت شریعت در تعیین وظایف و حقوق هر یک از دو جنس، با نظر به وضعیت جسمانی و روانی آنها و در راستای تحقق هویت انسانی و الهی آنان تشریع شده و عدالت جنسیتی را رقم زده است.
هویت جنسیتی زن و مرد و نقشهای جنسیتی آنها در اسلام، شاخصهها و ویژگیهایی دارد که نشان دهنده عدالت جنسیتی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تساوی در ارزشها
از دیدگاه اسلامی زن و مرد به جهت داشتن هویت انسانی مشترک و از جهت ارزشی، ترجیحی بر یکدیگر مگر به سبب تقوی ندارند، لذا هیچ یک از نقشهای اجتماعی آنها به دلیل جنسیت نمیتواند منجر به ارزش برتر و پست تر شود. رویکردی که نقش زنان را بی ارزش تر از مردان بداند، عدالت در هویت جنسی را مخدوش میکند. مردان بر زنان برتری ارزشی ندارند، مواردی که مردان توانمندتر از زنان یا زنان برتر از مردان باشند، این برتری ارزشی نیست؛ بلکه توانمندی در انجام کار است، لذا در روایات اسلامی فضیلت حسن شوهرداری زن با ثواب جهاد مرد برابری میکند.
تناسب جنسیت با نقشها
یکی از شاخصههای عدالت جنسیتی تناسب و توازن نقشها با جنسیت است. جنسیت همانند بلوغ، عقل و قدرت، یکی از پایههای استعداد و توانمندیها است که قوانین طبیعت آن را الزام میکند. نظریههای فمینیستی که نقش جنسیت را نادیده میگیرند، در واقع بر خلاف جریان طبیعت و آفرینش گام بر میدارند؛ اما از دیدگاه اسلام، باورها، ارزشها و هنجارهایی که سازنده نقشهای جنسیتی است، با جنسیت متفاوت زن و مرد تناسب دارد. مثالهای زیادی در این باره وجود دارد که تناسب نقشها با جنسیت را نشان میدهد.
نقش مادری نقشی جنسیتی است که مناسب با تحمل پذیری بالای مادر، ویژگیهای عاطفی خاص او و شرایط ویژه کودک است، به طوری که چنین نقشی از مردان برنمی آید؛ لذا حق حضانت مادر نسبت به فرزند به نفع مادر و فرزند است و در عین حال تمایزی جنسیتی محسوب میشود. کارهای سخت که نیازمند نیروی طاقت فرسای جسمانی است از قبیل جنگ، مناسب جنس زن نیست. لذا در روایت نبوی آمده است که جهاد زن حسن شوهرداری است.
از سویی دیگر وقتی مسئولیت تأمین معاش خانواده بر دوش مرد خانه گذاشته شده، عدالت جنسیتی اقتضا دارد که جامعه اشتغال مردان را در اولویت نخست قرار دهد و بیکاری زن و مرد را به یک درجه اعتبار نکند. البته قاعده فوق مثل همه قواعد اجتماعی دیگر قابل استثنا است، مثل موردی که زن به دلیل عدم سرپرست نان آور خانه باشد.
تقارن اخلاق و حقوق
از دیگر شاخصههای عدالت جنسیتی در اسلام، این است که حقوق و تکالیف نباید زمینه ظلم اخلاقی را فراهم کند؛ زیرا زن و مرد حق رشد اخلاقی و معنوی را در جامعه و خانواده دارند، لذا احکام حقوقی و نقشهای زن و مرد باید با اخلاق تقارن داشته باشد. تعیین بسیاری از رفتارهای اجتماعی و تقسیم کار در حوزههای مختلف بین زن و مرد باید معطوف به اهداف و معیارهای اخلاقی باشد، در غیر این صورت ستمی اخلاقی روا داشته میشود. به عنوان مثال، نقشهایی که اجرا آن عفاف زنان را مخدوش میکند یا مقارن با لوازمی باشد که به حیثیت اخلاقی زن آسیب برساند، شاخص عدالت جنسیتی را ندارند.
عدم تبعیض در مزایا
با مفروض گرفتن شاخصهای سابق، در مواردی که زنان نقشهایی اجتماعی یا مسؤلیت هایی را بر عهده دارند، با دارا بودن شرایط لازم و همسان با مردان، برابری مزایا و دستمزدشان شاخص دیگری در عدالت جنسیتی است. در بسیاری از جوامع و حتی در جامعه ما، گاه به بهانه جنسیت، دستمزد زنان کمتر از مردان است؛ اسلام چنین نگاه تبعیض آمیزی را به رسمیت نمیشناسد. بنابراین عدالت جنسیتی مقتضی تفاوت و تفکیک نقشها، وظایف و حقوق اجتماعی زن و مرد بر اساس شاخصهایی است که به برخی از آنها اشاره شد. این تفاوت، زن و مرد را از جهت اهمیت اجتماعی به دو دسته اصلی و ثانوی تقسیم نمیکند؛ تا مایه رفعت یکی و تنزل دیگری باشد. همچنین تفاوت جسمی، جنسیتی و ویژگیهای روحی و روانی زن و مرد قابل انکار نیست، بسیاری از این تفاوتها در بین خود زنان یا مردان نسبت به یکدیگر وجود دارد، ولی در اندیشه اسلامی چنین تفاوتهایی به معنی تناسب زنان به طبیعت و نزدیک بودن مردان به فرهنگ نیست.
کد خبر 5923321منبع: مهر
کلیدواژه: زنان خانواده عدالت جنسیتی قوه قضاییه سازمان هواشناسی بارش باران وضعیت جوی کشور شهر تهران سازمان بازرسی کل کشور گردشگری پلیس راهور معماری هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تهران دادستانی تهران فرزندخواندگی دستگیری عدالت جنسیتی هویت انسانی زن و مرد شاخص ها نقش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۷۴۷۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تربیت صحیح دختران سلامت جامعه را تضمین میکند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمدرضا ولیلو، سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان غربی در مراسم گرامیداشت میلاد حضرت فاطمه معصومه (س) و روز دختر که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه برگزار شد، اظهار کرد: دختران امروز به عنوان مادران فردا، نقش مهم و تأثیر گذار در عرصههای مختلف تربیتی و فرهنگی جامعه دارند که توجه به آنان و فراهم سازی بسترهای لازم برای رشدشان، میتواند جامعه را به سمت کمال و پویایی سوق دهد.
وی با تأکید بر اینکه مادران موفق آینده، همان دختران عفیف و پاکدامن امروز هستند که موفقیت و سلامت جامعه را تضمین میکنند، اضافه کرد: دین مبین اسلام به فرزند بهعنوان موهبت الهی نگاه میکند و در این میان دختران را رحمت، نعمت و برکت میداند.
سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان غربی با تأکید بر اینکه هرچه دختران عالم، عفیف، پرتلاش، با اخلاق و جدیتر باشند جامعه به سمت کمال و سعادت حرکت میکند، ادامه داد: بوسه پیامبر گرامی اسلام بر دستان حضرت فاطمه زهرا (س) در آن شرایط فضای منحرف صدر اسلام، نگاه ویژه اسلام به فرزند دختر را نشان میدهد.
ولیلو بیان کرد: دختران برای حضور مؤثر در جامعه باید به خودباوری رسیده و به عزت و اعتماد به نفس کافی دستیابند؛ چراکه این مهم، زمینه رشد و پیشرفت و دستیابی به خواستهها و توانمندیهای آنان بوده و با شناخت هویت خود میتوانند به همان جایگاه واقعی زن که در اسلام ترسیم شده دست پیدا کنند.
این مقام دانشگاهی با اشاره به اینکه دختران، حدود ۵۰ درصد ظرفیت دانشگاه آزاد اسلامی استان را تشکیل میدهند و این مهم به جایگاه ارزنده زنان در جامعه تأکید دارد، مطرح کرد: هرچه دختران جامعه از رشد فکری و اخلاقی بالا برخوردار باشند میتوانند با ایفای نقش درست خود جامعه را به سمت کمال و سعادت و پویایی سوق دهند.
وی عنوان کرد: در عرصههای مختلف مانند پیروزی انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس نیز نقش زنان انقلابی انکار ناپذیر است به گونهای که حضور شیرزنان در صحنههای مختلف، سرنوشت ساز بوده و اکنون نیز در سنگر خانواده، دانشگاه و جامعه، در مسائل اجتماعی و فرهنگی نقش مهمی را ایفا میکنند.
آمریکاییها حقوق زنان را در وحشیگری میدانند
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان غربی نیز وجود دختر در هر خانه را مایه برکت و رحمت آن خانواده دانست و گفت: دعای دختران در حق پدر و مادر زودتر برآورده میشود.
حجت الاسلام سجاد بیگی با اشاره بر اینکه افزایش حضور زنان در مجامع علمی و مناسبتهای مختلف به اهمیت جایگاه زنان در کشور تأکید دارد: اضافه کرد: بر خلاف آنچه دشمنان بیان میکنند و در تبلیغات خود بزرگ نمایی میکنند، آمارهای مختلف نقش و جایگاه زنان در جامعه پس از پیروزی انقلاب اسلامی را بی بدیل نشان میدهند.
وی با اشاره به سرکوب خیزش دانشجویان در آمریکا و اروپا به علت تظاهرات علیه جنایات رژیم صهیونیستی توضیح داد: آمریکاییها با این اقدام اخیر خود، زن، زندگی و آزادی را برای جهان معنا کرده و چهره واقعی خود را بار دیگر به نمایش گذاشتند.
بیگی با اشاره بر اینکه امروز روشنفکری و دفاع از حقوق زنان در کشور عمل شده؛ اما آمریکاییها حقوق زنان را در وحشیگری میدانند، تبیین کرد: آن چیزی که امروز عیان بوده عدم رعایت امنیت دانشگاههای آمریکا و از قضا امنیتی شدن فضای دانشگاهها در این کشور است.
انتهای پیام/